En Brabants

Boek: Rond half tien

Een herenhuis aan de Dorpsstraat in Oud Gastel: 150 jaar geleden gebouwd en tot in 1999 bewoond door de familie Mastboom. Vervolgens tot in de kleinste details bewaard. Anno 2025 een uniek monument: het Mastboomhuis.

Maar een dwaaltocht in en om het huis aan de hand van ruim 150 fotopagina's raakt de essentie misschien wel het meest: magie van licht in stilte.

Aan deze uitgave werkten mee: Jeroen Grosfeld, Helma van der Holst (samenstelling) Cock Gorisse, Valentijn Carbo, Jan Verheijen, Baptist Snoek, Lauran Toorians, Klaasje Douma, Eldert De Freyn, Joss Hopstaken, Eloy Koldeweij, Pieck van Hoven, Sietze van As, Karel Leenders, Arjan Oosterhof, Ferd van Rijckevorsel, Jan Brouwers, met medewerking van Willem Thuring (auteurs) Frans Strous (fotografie) Ton Homburg, Béla Zsigmond (ontwerp).

Het boek is onder andere te koop bij Bol.com en kost € 37,50.

In 2022 was het bijzondere Mastboomhuis te zien in het KRO-NCRV programma BinnensteBuiten. De uitzending is hier terug te kijken.

De brouwerij
Petrus Mastboom (geboren in 1746) kocht op 25 mei 1774 bierbrouwerij "Het Bourgondisch Kruis". Het bedrijf stond naast het Mastboomhuis. In 1922 sloot brouwerij Bourgogne Kruis zijn deuren. De brouwactiviteiten waren al in 1920 beëindigd. Het brouwerijpand is gesloopt.
Ben je geïntersseerd in meer informatie over de familie Mastboom en de brouwerij dan kun je terecht bij de Heemkundekring "Het Land van Gastel". Vooral de jaarboeken 1996 (uitgebreide genealogie van de familie) en 2018 (3 Kruiken en 1 fles of de brouwers van de familie Mastboom) zijn interessant.

Op de website Nederlandse Biercultuur.nl meer informatie over Het Bourgondische Kruis.

Rond half tien.
Verhalen van 150 jaar Mastboomhuis.
ISBN: 9789082532425.
Pagina's: 288.
Publicatiedatum: 2024.
Prijs: € 37,50.

Adres
Mastboomhuis
(Bezoekadres) Dorpsstraat 42
4751 AM Oud Gastel
(Postadres) Postbus 50
4850 AB Ulvenhout
mastboomhuis.nl


Bottelarij en limonadefabriek van Rombouts in Middelbeers

Wist u dat aan de Doornboomstraat 5 in Middelbeers sinds half oktober wordt opgegraven door Aeres Milieu? Op deze plek stond de bottelarij en limonadefabriek van Rombouts en daarvoor was het een herberg met brouwerij. De oudste bekende vermelding is van 1717.

Linksteuntje Website Aeres Milieu: Archeologische opgraving in Middelbeers

Gelezen in de Nieuwsbrief van Heemkundekring De Heerlijkheid Oirschot (december 2024).

De brouwerswoning van Brouwerij de Roos in Hilvarenbeek (foto genomen op 24-10-2023). © Eigen beheer. Doornboomstraat 5, Middelbeers - Bottelarij en limonadefabriek van Rombouts (Foto / datum onbekend © Archief Brabantsbier).

Gelezen in de krant: Brabants dialect blijft populair onder jongeren, met dank aan social media

TILBURG/EINDHOVEN - Brabantse jongeren begrijpen nog wel wat 'koekwaus' of 'nondeju' betekent, maar traditionele woorden als 'petazzie' en 'kreuge' zijn minder vanzelfsprekend. Toch betekent dit niet dat het Brabants uit de jongerentaal verdwijnt. Sterker nog, jongeren overdrijven het dialect juist, wat de grammatica niet altijd ten goede komt.

Bron: BD, Ruby Japenga - 03-10-24, 07:40 (dit is een Premium-artikel, dus wel even inloggen)

Website Kristel Doreleijers | Taalwetenschapper bij Tilburg University en het Meertens Instituut in Amsterdam.


Museumbrouwerij breidt uit middels overname brouwerswoning

Stichting Museumbrouwerij De Roos in Hilvarenbeek heeft als doel de faciliteiten van De Roos en daarmee ons cultureel erfgoed veilig te stellen voor de komende generaties. Om deze ambitie te verwezenlijken, is de overname van de originele brouwerswoning aan de Vrijthof 20 noodzakelijk om uitbreiding mogelijk te maken.

Momenteel is het museum te klein en slecht bereikbaar voor ouderen en minder valide bezoekers. Bovendien heeft De Roos behoefte aan uitbreiding en modernisering van de brouwerij, evenals aan verbetering van de bezoekerservaring in het museum en het proeflokaal. Om deze ambitie te verwezenlijken, zijn er grootse toekomstplannen waarvoor financiële steun nodig is.

De brouwerswoning van Brouwerij de Roos in Hilvarenbeek (foto genomen op 24-10-2023). © Eigen beheer. De brouwerswoning van Brouwerij de Roos in Hilvarenbeek (foto genomen op 24-10-2023).
© Eigen beheer.

Het hele artikel lees je in De Hilverbode van woensdag 28 augustus 2024.


Podcast: Zwart-wit verleden legt sporen van slavernij in Brabant bloot

In het jaar dat we herdenken en vieren dat de slavernij op 1 juli 1863 werd afgeschaft, gaat programmamaker Cindy de Koning op zoek naar de sporen van slavernij in Brabant. In de podcast 'Zwart-wit verleden' ontvouwt zich in 6 afleveringen een 20-tal ontluisterende verhalen. Verhalen van mensen die leefden en leven in Breda, Bergen op Zoom, Tilburg en Helmond.

Cindy de Koning komt op de plekken waar de mensen woonden, duikt in archieven en leert zo meer over het Brabant van toen en over de personen in kwestie. De Koning neemt de luisteraar mee in haar zoektocht en ontdekkingen. Dit alles wordt omlijst met inzicht in ons koloniale verleden. Iets waar steeds meer steden nu onderzoek naar doen of willen doen (Tilburg, Eindhoven, Breda).

De Tilburgse Bleshof in vernoemd naar de familie Bles die in bezit was van de Surinaamse plantage Nieuw Mocha. © Eigen beheer. De Tilburgse Bleshof in vernoemd naar de familie Bles die in bezit was van de Surinaamse plantage Nieuw Mocha. © Eigen beheer.

Cindy de Koning: 'Ik realiseer me na het maken van deze podcast dat de sporen van slavernij overal zichtbaar zijn, als je maar weet waar je moet kijken. Door het luisteren van de podcast krijg je nieuwe inzichten over de historie van slavernij in Brabant. De dingen die er in Brabant gebeurden, maar ook over waarom dingen nu gaan zoals ze gaan en wellicht ook gevoelig liggen.'

Wat kan je verwachten
In Brabant is met de Vrede van Breda in 1667, de basis gelegd voor de grote expansie van de handel in mensen. We vertellen de verhalen van de tot slaaf gemaakte Johannes Pauli die veldwachter werd in Hilvarenbeek en van de jongen Quaco die als kind gekocht werd door de wereldberoemde Bergenaar John Gabriel Stedman. De jongen kwam mee naar hier en woonde uiteindelijk op een kasteel. En John Gabriel Stedman speelde nog een belangrijke rol: hij schreef een bestseller waardoor zichtbaar werd wat voor verschrikkingen er zich afspeelde in onze koloniën.

Podcast 'Zwart-wit verleden' | afbeelding @ www.omroepbrabant.nl/podcast Podcast 'Zwart-wit verleden' | afbeelding © www.omroepbrabant.nl/podcast

Vanaf 31 mei jl. is de podcast 'Zwart-wit verleden' te beluisteren via je favoriete podcast-app. Iedere woensdag hoor je een nieuwe aflevering. Deze en meer podcasts van Omroep Brabant vind je op www.omroepbrabant.nl/podcast.

Tilburg
In september 2022 werd een onafhankelijk onderzoek gestart naar Tilburgs koloniaal verleden. Het onderzoek wordt uitgevoerd door het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde (KITLV). Deze organisatie heeft ook een onderzoek gedaan naar het koloniaal verleden van gemeenten Rotterdam en Den Haag.. Het doel: het koloniaal verleden in de breedste zin van het woord in kaart brengen. Er wordt gekeken naar slavernij, maar bijvoorbeeld ook naar de missiegeschiedenis. In Tilburg loopt er bijvoorbeeld al langer een discussie over het standbeeld van Petrus Donders. In juni 2023, 150 jaar na de afschaffing van slavernij in het Koninkrijk der Nederlanden, moet het onderzoek klaar zijn. Later in 2023 komt dan een boek uit.
Over de regentenfamilie Bles is in het tijdschrift Tilburg (april 2001) een artikel te lezen.

Aflevering 4 van de podcast 'Zwart-wit verleden' gaat over Tilburg.

Aflevering 5: De regio Tilburg, het verhaal van de regent en de zwarte veldwachter.

Gerelateerd: Het verhaal van Johannes Pauli verbeeld.


Jubileumboek: 400 jaar brouwen aan de Koestraat

Even een uitstap naar de Brabantse gemeente Oirschot. Daar ligt waarschijnlijk Nederlands oudste locatie waar sinds 1623 onafgebroken bier gebrouwen is. Daarnaast is deze brouwerij gedurende ruim drie eeuwen eigendom van tien generaties van de familie de Kroon (vroeger ook met een C geschreven). Ter ere van dit jubileum verscheen woensdag 10 mei j.l. een jubileumboek, met een schat aan materialen uit de rijke historie van de brouwerij. Met natuurlijk de volledige geschiedenis, veel prachtig fotomateriaal, artikelen, liederen en verhalen van "Kroongetuigen": mensen die dicht bij de brouwerij staan of hebben gestaan en die hun mooie verhalen en anekdotes met u willen delen.

© (Vandeoirsprong) Jubileumboek: 400 jaar brouwen aan de Koestraat © (Vandeoirsprong) Jubileumboek: 400 jaar brouwen aan de Koestraat.

Eén avondje per week hadden Claudia Claeys, gids bij de brouwerij, en meesterbrouwer Frans Schamp ervoor uitgetrokken toen ze in september begonnen met het samenstellen van het boek. "Dat werden op een gegeven moment vier avonden", vertelt Claeys in het Eindhovens Dagblad. "We hadden een schat aan materiaal, genoeg voor wel drie boeken." Allemaal afkomstig van de zolder van de voormalige bierbrouwer Gerard de Kroon. Deze informatie vormde de basis voor het boek, dat overigens wel in chronologische volgorde het verhaal vertelt van tien generaties De Kroon.

Op deze site moet altijd een band zijn met Tilburg. Die is er dan ook.
Op 17 augustus 1868 werd aan Antonie de Kroon, bierbrouwer, een vergunning verleend voor het oprichten van een bierbrouwerij in de wijk Loven (Bosscheweg). Volgens het geboorteregister van de gemeente Oirschot is "Antonij" geboren op "den twee en twintigste der maand junij van het Jaar een duizend acht honderd acht-en-dertig" en is een zoon van "Antonij de Kroon, van beroep bierbrouwer wonende te Oirschot en zijne huisvrouw Cornelia Coolen".
De Tilburgse brouwer de Kroon en zijn vrouw Johanna van de Ven hadden enkel dochters die schijnbaar het bedrijf niet wilden voortzetten en daarom verkocht Antonie in 1897 zijn brouwerij aan Wilhelmus en Antoon Weijers.
(Familiale geschiedenis: dochter Maria de Kroon huwde met aannemer Christianus van Pelt)

© Privécollectie Jan van Pelt | De voormalige brouwerij De Kroon aan de Tilburgse Bosscheweg. Let op het kolossale gebouw op de achtergrond is niet de brouwerij. Dit is de groentendrogerij van de heer Cornelius J.M. Poort, die eigenaar werd van het complex. © Privécollectie Jan van Pelt | De voormalige brouwerij De Kroon aan de Tilburgse Bosscheweg.
Let op het kolossale gebouw op de achtergrond is niet de brouwerij. Dit is de groentendrogerij van de heer Cornelius J.M. Poort, die eigenaar werd van het complex.

Meer over de Tilburgse brouwerij De Kroon op de website van Theo van Etten.

Het jubileumboek 400 jaar brouwen aan de Koestraat is te koop bij De Brouwerij Vandeoirsprong, Koestraat 20 in Oirschot en kost € 22,50.


PINT regio Noord-Brabant

PINT regio Noord-Brabant is een afdeling van de landelijke vereniging PINT. Zij werd opgericht op 3 september 1988 om aan het lidmaatschap van PINT een extra tintje te geven. Een landelijke vereniging is mooi, maar een echt verenigingsleven kent PINT niet. Men koos destijds de naam PINT regio Midden-Brabant, omdat de meeste leden uit de buurt van Tilburg kwamen. Later meldden zich ook leden uit heel Brabant en werd besloten tot een naamsverandering. Vrienden ontvangen 3x per jaar het blad "Biernieuws" met daarin informatie over regioactiviteiten en met nieuws over bier en brouwerijen. Partner-vrienden zijn ook welkom. De regio organiseert maandelijks een stamtafelproeverij en jaarlijks een fietstocht en een nieuwjaarsborrel. Daarnaast is er twee maal per jaar een excursie naar een brouwerij. De stamtafelproeverij, het gezelligste samenzijn dat men zich maar kan voorstellen, wordt maandelijks gehouden op de derde woensdag van de maand. Op deze avonden staat het proeven van diverse bieren en het vastleggen van de smaakwaarneming centraal. Voor actuele informatie, zie de website.


Aantal bierbrouwerijen in Noord-Brabant en Nederland

Volgens de website Nederlandse Biercultuur telt Nederland op 10 februari 2025 898 actieve bierproducenten (brouwerijverhuurders, brouwerijhuurders en workshopbrouwerijen). Noord-Brabant is koploper, de provincie bezit het grootste aantal brouwerijen, maar liefst 205.

www.nederlandsebiercultuur.nl