Tilburg Bierstad

Onderzoeker uitgelicht – Theo van Etten

Op 6 november verscheen het boek Bier van eigen bodem - 4500 jaar Tilburgse brouwerijgeschiedenis. Theo van Etten, de schrijver, dook in deze geschiedenis en deed hiervoor onderzoek in vele bronnen, waaronder in verschillende archieven in onze collectie. We gingen met hem in gesprek voor de rubriek Onderzoeker Uitgelicht. Is hij zo'n bierdrinker of brouwt hij misschien zelf?

Bron: Regionaal Archief Tilburg (Blog), 31 oktober 2023

Cover boek Bier van eigen bodem - 4500 jaar Tilburgse brouwerijgeschiedenis door Theo van Etten. Cover boek Bier van eigen bodem - 4500 jaar Tilburgse brouwerijgeschiedenis door Theo van Etten.

Het boek Bier van eigen bodem - 4500 jaar Tilburgse brouwerijgeschiedenis werd op 6 november 2023 gepresenteerd in café Burgemeester Jansen.

Tekst: Theo van Etten. Vormgeving: Barbara van Dorst. Met foto's van Alessandra Mignardi.
Druk: Koninklijke Drukkerij Em. de Jong B.V.
ISBN: 9789464910407.
Prijs: € 27,50.
Te koop in de Tilburgse boekhandels.


Stadsbrouwerij failliet: 'We hopen op een doorstart'

Het is een pijnlijke dag voor David Hendrich en de medewerkers van de Stadsbrouwerij 013. Met 'pijn in het hart' is de horecazaak op de prominente plek aan de Piushaven failliet verklaard. Om verschillende redenen, zegt hij. "In afwachting van een doorstart blijven we wel open."

Bron: Brabants Dagblad, 24 oktober 2023

© Tilburger.eu. Stadsbrouwerij 013, Piushaven 1 in Tilburg. Meer info op de website Nederlandse Biercultuur.nl. Stadsbrouwerij 013, Piushaven 1 in Tilburg. Meer info op de website Nederlandse Biercultuur.nl.

De bieren van Stadsbrouwerij 013 worden nu gebrouwen bij Lighttown Brewers in Eindhoven (Dirk Boutslaan 28, 5613 LH Eindhoven).
De voormalige Stadsbrouwerij 013 heeft een doorstart gemaakt als ProefLokaal 013 (Piushaven 1, 5017 AN Tilburg).


'Maat vol' voor bierbrouwers: 'Van krat bier gaat straks bijna 40 procent naar de schatkist'

Nederlandse bierbrouwerijen roepen in een paginagrote advertentie in onder meer het AD de politiek in Den Haag op af te zien van de verhoging van de bierbelasting. Volgens de brouwers pakt de verhoging desastreus uit voor de omzet en kan het de nekslag zijn voor veel bedrijven.

Bron: Brabants Dagblad, 14 oktober 2023

Petitie "Voorkom extra bierbelasting"
Door het ondertekenen van deze petitie steun je de bierbrouwers in het verzet tegen de extra verhoging van de bierbelasting.

Nederlandse Brouwers en Craft Brouwers: De maat is vol.Nederlandse Brouwers en Craft Brouwers: De maat is vol.

Dinsdag 17 oktober zijn de handtekeningen van de petitie stopextrabierbelasting.nl aangeboden aan de Tweede Kamer. Maar liefst 82.201 werden er opgehaald!


Foto in Stadsnieuws

Vorig jaar verhuisde ik van het Belgische Genk terug naar Tilburg. Een verhuizing vergt nogal wat in- en uitpakwerk, zeker wanneer je een groot aantal boeken in bezit hebt. De meeste verhuisdozen zijn inmiddels leeggemaakt, drie stuks staan nog steeds vol op mijn werkkamer. Daarin dossiermappen met artikelen over het brouwerijverleden van Noord-Brabant. Een deel van dit dossier is inmiddels gedigitaliseerd, de inhoud van deze dozen dus nog niet. Aangezien ik nog altijd geïnteresseerd ben in biergeschiedenis mag er niets weggegooid worden. Gelukkig maar! In een van de dozen zit het dossier Tilburg met daarin onder andere 3 foto's van de voormalige brouwerij achter het pand Wilhelminapark 122. Ik heb de foto's naar Theo van Etten gestuurd, de auteur van het binnenkort te verschijnen boek 'Bier van eigen boden' (zie hieronder). De foto's konden helaas niet meer geplaatst worden want het boek is al naar de drukker. Ik weet helaas geen exacte datum van de foto's, in ieder geval dateren ze van vóór 2000 en ze zijn op papier. Je ziet de foto's onderaan dit artikel, eigenlijk zijn ze lelijk. Het brouwerijpand is inmiddels afgebroken, een sloopdatum is mij onbekend. Theo publiceerde zaterdag in Stadsnieuws een foto, met een interessant stukje tekst daarbij (het artikel is hier te lezen).
Een kleine correctie op het artikel, de website Brabantsbier.eu is inmiddels verhuisd naar het "internetarchief van niet meer actieve sites". De website is nog altijd te bezoeken maar word sinds april jl. niet meer geüpdatet, url: brabantsbier.000webhostapp.com.
Wil je meer over de actuele Nederlandse biersituatie lezen bezoek dan de website www.nederlandsebiercultuur.nl en voor Noord-Brabant klik je op deze link www.nederlandsebiercultuur.nl/brouwerijen/brouwerijkaart?provincie_id=11&view=breweries_province&option=com_senb&f087a206fd72c6bf864905038101c089=1.

Vergeet niet het boek 'Bier van eigen boden' te bestellen (€ 27,50).

Foto 1: Het woonhuis op het adres Wilhelminapark 122, dit is nog steeds aanwezig. © Eigen beheer

Foto 2: De voormalige brouwerij De Halve Maan, later een depot van de Bredase brouwerij de 3 Hoefijzers. Het gebouw bevond zich achter het pand Wilhelminapark 122. © Eigen beheer

Foto 3: De voormalige brouwerij De Halve Maan, later een depot van de Bredase brouwerij de 3 Hoefijzers. Het gebouw bevond zich achter het pand Wilhelminapark 122. © Eigen beheer Bovenste foto: het woonhuis op het adres Wilhelminapark 122, dit is nog steeds aanwezig. Middelste en onderste foto: de voormalige brouwerij De Halve Maan, later een depot van de Bredase brouwerij de 3 Hoefijzers. Het gebouw bevond zich achter het pand Wilhelminapark 122. De foto's dateren van vóór 2000. © Eigen beheer.

Bier van eigen bodem – 4500 jaar Tilburgse brouwerijgeschiedenis

Dit boek gaat over de geschiedenis van de Tilburgse brouwnijverheid. Een verhaal over brouwende vrouwen, herbergiers, paters en hippe craft brouwers. Over gruit-, hop en en Beiersch bier. Over kneuterige brouwerijtjes en professionele ondernemingen. Ondanks de vele hoogte- en dieptepunten vonden veel Tilburgse bierbrouwers zich steeds opnieuw uit.

Inhoud
Het boek telt 250 pagina's en honderd full color afbeeldingen. Speciaal voor dit boek ontwierp Barbara van Dorst een aantal illustraties en maakte Alessandra Mignardi nieuwe foto's.
Centraal in het verhaal staat de ontwikkeling van de Tilburgse brouwnijverheid. Tilburgse bierbrouwers van nu krijgen speciale aandacht in uitgelichte hoofdstukken.Daarnaast bevat het boek contextuele artikelen, onder andere over het brouwproces in vroege tijden, de rol van vrouwen in de brouwerij en over accijns. Ook beantwoordt de schrijver de vraag waarom vroeger zoveel meer bier werd gedronken dan nu. Dat zou je weleens kunnen verrassen!

Boek bestellen
Het boek 'Bier van eigen boden' verschijnt in formaat 260 x 193 mm en kost € 27,50. Voor de snelle bestellers staat er een leuke verrassing klaar!

Vanaf begin november is het boek verkrijgbaar bij een aantal Tilburgse boekwinkels.

Bron van bovenstaande tekst is Stadsnieuws van zaterdag 16 september en daar kun je tevens het volledige artikel lezen (pagina 18, 19 en 20).

Briefhoofd Bierbrouwerij & Mouterij "De Schaapskooi", daterend uit 1894. © Eigen beheer Briefhoofd Bierbrouwerij & Mouterij "De Schaapskooi", daterend uit 1894. © Eigen beheer.

Even naar Breda

Bij Omroep Brabant loopt momenteel de serie Brabantse Merken. De lokale omroep duikt in iedere aflevering in een bedrijf dat van grote betekenis was. De merken zijn verdwenen, fabrieken zijn gesloten, verhuisd of opgegaan in een ander merk en verdwenen uit het Brabantse straatbeeld.

Reclame 3 Hoefijzers bier. De verrassing van Breda. © Eigen beheer Reclame 3 Hoefijzers bier. De verrassing van Breda. © Eigen beheer.

De eerste aflevering (5 september jl.) ging over het Brabantse Tulip Computers. De aflevering van 12 september over De 3 Hoefijzers, Skol, Breda Bier en Oranjeboom. Helaas is de Bredase brouwerij na verschillende overnames in 2004 gesloten. Een mooie aflevering van maar liefst 23 minuten.

Op deze site moet altijd een link zijn met Tilburg. Dit keer zijn er twee. De gebouwen achter het pand Wilhelminapark 122 zijn verhuurd geweest aan de 3 Hoefijzers (op de ronde boog staat de tekst Drie Hoefijzers Bier). EN opa Stofmeel dronk regelmatig een 3 Hoefijzers Pilsener wat hij kocht bij slagerij Oerlemans in de Tilburgse Groenstraat. Nee hij ging daar niet voor de deur uit, de koop gebeurde achter op de plaats over de schutting. Zo ging dat vroeger. © Eigen beheer Op deze site moet altijd een link zijn met Tilburg. Dit keer zijn er twee. De gebouwen achter het pand Wilhelminapark 122 zijn verhuurd geweest aan de 3 Hoefijzers (op de ronde boog staat de tekst Drie Hoefijzers Bier). EN opa Stofmeel dronk regelmatig een 3 Hoefijzers Pilsener wat hij kocht bij slagerij Oerlemans in de Tilburgse Groenstraat. Nee hij ging daar niet voor de deur uit, de koop gebeurde achter op de plaats over de schutting. Zo ging dat vroeger. © Eigen beheer.

Stadsbrouwerij Tilburg en een Tilburgs bierboek

Theo van Etten (bedrijfsboektilburg.nl) is tekstschrijver/bierliefhebber en schrijft veertiendaags een Tilburgs bierartikel in het weekblad Stadsnieuws. Deze week (zijn 49e blog in Stadsnieuws) schrijft hij over Stadsbrouwerij Tilburg (Noordhoekring 75, Tilburg) en zijn dit jaar te verschijnen Tilburgs bierboek.

Brouwer René Stenvert van Stadsbrouwerij Tilburg heeft eerder een Tölsch, een variatie van het Duitse Kölsch, gebrouwen. Momenteel heeft de bierproducent zich gestort op een aantal bieren zoals Brabandsch, Enkel Nieuw-Licht, Loender 8-guldenbier en Bruinbitter. Alle zijn historische recepten die stammen uit de 19de eeuw of eerder.

Gesloopte oude brouwerijgebouwen achter het pand Wilhelminapark 122. Dit was het voormalig woonhuis van de brouwersfamilie van Roessel. (datum van de foto is onbekend) © Eigen beheer Gesloopte oude brouwerijgebouwen achter het pand Wilhelminapark 122. Dit was het voormalig woonhuis van de brouwersfamilie van Roessel. (datum van de foto is onbekend) © Eigen beheer.

Theo van Etten heeft intussen een titel voor zijn historisch boek verzonnen: "Bier van eigen bodem - 4500 jaar Tilburgse brouwerijgeschiedenis". Binnenkort volgt de inschrijving voor de publicatie, de eerste inschrijvers krijgen gratis een flesje historisch bier van Stadsbrouwerij Tilburg. Meer lees je binnenkort in Stadsnieuws.
(Oh, wat ben ik nieuwsgierig naar dit boek).


Uit de ouwe bierkrat (2)

Nieuwbouw "De Schaapskooi" van start
Eind vorig jaar is begonnen met de start van een nieuwe brouwerij op het terrein van de Paters Trappisten in Berkel-Enschot. Het oude opslaggebouw moet plaatsmaken voor een modern brouwhuis. Het oude brouwhuis zal echter niet gesloopt worden.

Wanneer eind 1989 het eerste bier uit de nieuwe ketels komt, zal de oude brouwerij omgebouwd worden tot een fraai museum. Tussen het oude en nieuwe brouwhuis zal een glaswand worden geplaatst, zodat museumbezoekers een kijkje kunnen nemen in de nieuwe brouwerij. De brouwerij krijgt drie roestvrijstalen ketels, te weten de beslagkuip, klaringskuip en de brouwketel, deze heeft een capaciteit van 140 hectoliter.

Ook zal in de nieuwe brouwerij de computer worden ingevoerd, het systeem wordt echter niet geheel geaoutomatiseerd, de paters willen altijd op handbediening kunnen blijven teruggrijpen.

Het museum zal alleen op afspraak te bezichtigen zijn. We blijven de verbouwing volgen.

Gelezen in Pint Regio Midden-Brabant Nieuwsbrief No. 3 (februari 1989). En dat is oud.

Het nieuwe brouwhuis van het Trappistenklooster is uiteindelijk op dinsdag 26 juni 1990 geopend. Uitbreiding was nodig om aan de groeiende vraag naar Trappistenbieren te kunnen voldoen.

Wil je meer lezen over de geschiedenis van het Trappistenklooster, kijk dan op de website 140 jaar Koningshoeven.

De brouwketels staan en hangen klaar om binnengetakeld te worden. © Eigen beheer De brouwketels staan en hangen klaar om binnengetakeld te worden. © Eigen beheer.
Interieur van het oude brouwhuis. © Eigen beheer Interieur van het oude brouwhuis.. © Eigen beheer.

Kabinet denkt aan verbod op wijn en speciaalbiertjes in supermarkt

Een verbod op de verkoop van wijn en speciaalbiertjes in de supermarkt? Een fors hogere accijns of minimumprijs voor alcohol? Of alcohol helemaal verbieden in sportkantines? De Telegraaf meldt op basis van Haagse bronnen dat staatssecretaris Maarten van Ooijen (Volksgezondheid) een reeks opties overweegt om problematisch alcoholgebruik aan te pakken.

De plannen vloeien voort uit het Nationaal Preventieakkoord. Dat heeft het doel om overgewicht, roken en problematisch alcoholgebruik tegen te gegaan.

Bron: Kassa - Het consumentenplatform van BNNVARA


Tilburgse brouwerijen in

Met dank aan Stichting Erfgoed Nederlandse Biercultuur.

1. Bierbrouwerij de Koningshoeven - La Trappe Trappist
Eindhovenseweg 3, 5056 RP Berkel-Enschot
Opgericht in 1884
140.latrappe.nl
nl.latrappetrappist.com
www.kloosterwinkelonline.nl
www.koningshoeven.nl
www.trappistenkaas.nl
info@latrappe.nl
Dit is een brouwerij met eigen brouwketels
Zie ook nederlandsebiercultuur.nl

2. Brouwerij De Blauwe IJsbeer
Goirkekanaaldijk 211-23, 5048 AA Tilburg
Opgericht in 2012 in Nieuwpoort (Zuid-Holland)
www.brouwerijdeblauweijsbeer.nl
info@brouwerijdeblauweijsbeer.nl
Dit is een brouwerijhuurder en heeft geen eigen brouwketels
Zie ook nederlandsebiercultuur.nl

3. Torens Tilburg
Piushaven 22, 5017 AN Tilburg
Opgericht in 2014
www.torenstilburg.nl
info@torenstilburg.nl
Dit is een brouwerij met eigen brouwketels
Zie ook nederlandsebiercultuur.nl

4. LOC Brewery
Burgemeester Brokxlaan 8 84 (Gebouw 84), 5041 SJ Tilburg
Opgericht in 2015
www.loc-brewery.com
Dit is een brouwerij met eigen brouwketels
Zie ook nederlandsebiercultuur.nl

5. Gebroeders Hop
Dieze 18, 5032 XH Tilburg
Opgericht in 2016
www.gebroedershop.nl
www.gebroedershop.nl/product-categorie/hop-shop
info@gebroedershop.nl
Dit is een brouwerijhuurder en heeft geen eigen brouwketels
Zie ook nederlandsebiercultuur.nl

6. Stadsbrouwerij Tilburg
Noordhoekring 75, 5038 GC Tilburg
Opgericht in 2017
stadsbrouwerijtilburg.nl
stadsbrouwerijtilburg.nl/winkel
Dit is een brouwerij met eigen brouwketels
Zie ook nederlandsebiercultuur.nl

7. Brouwerij De Halve Ton
Akkerstraat 47, 5025 ME Tilburg
Opgericht in 2019
www.brouwerijdehalveton.nl
brouwerijdehalveton.nl/index.php/webwinkel
info@brouwerijdehalveton.nl
Dit is een brouwerijhuurder en heeft geen eigen brouwketels
Zie ook nederlandsebiercultuur.nl

8. Brouwerij Dompel
Aphroditestraat 37, 5047 TW Tilburg
Opgericht in 2020
www.dompel.beer
www.dompel.beer/shop
info@dompel.beer
Dit is een brouwerij met eigen brouwketels
Zie ook nederlandsebiercultuur.nl

9. Fredslaw
Tilburg
Opgericht in 2020
fredslaw.nl
fred@fredslaw.nl
Dit is een brouwerijhuurder en heeft geen eigen brouwketels
Zie ook nederlandsebiercultuur.nl

10. De Kneiter
Naardenstraat 9, 5045 MJ Tilburg
Opgericht in 2020
kneiter.net
sales@kneiter.net
Dit is een brouwerijhuurder en heeft geen eigen brouwketels
Zie ook nederlandsebiercultuur.nl

11. Uit de kelders van Udenhout
Udenhout
Opgericht in 2020
www.uitdekeldersvan.nl
info@uitdekeldersvan.nl
Dit is een brouwerijhuurder en heeft geen eigen brouwketels
Zie ook nederlandsebiercultuur.nl

12. Howdo Beer
Piushaven 6, 5017 AN Tilburg
Opgericht in 2021
howdo.nl
info@howdo.nl
Dit is een brouwerijhuurder en heeft geen eigen brouwketels
Zie ook nederlandsebiercultuur.nl

13. Brouwerij Momentum
Tilburg
Opgericht in 2022
untappd.com/BrouwerijMomentum
Dit is een brouwerijhuurder en heeft geen eigen brouwketels
Zie ook nederlandsebiercultuur.nl

# KraftBier (KraftBier op 9 mei 2023 gestopt)
Kapitein Hatterasstraat, Tilburg
Opgericht in 2015
kraftbier.nl
Dit was een brouwerijhuurder en had geen eigen brouwketels
Zie ook nederlandsebiercultuur.nl

© Logo van KraftBier © Logo van KraftBier.

# Brouwerij 'T MAG ('T MAG is met ingang van september 2023 gestopt)
Le Sage ten Broekstraat, Tilburg
Opgericht in 2018
facebook.com/BrouwerijTMAG
Dit was een brouwerijhuurder en had geen eigen brouwketels
Zie ook nederlandsebiercultuur.nl

© Glas met logo van 'T MAG © Glas met logo van 'T MAG.

# Stadsbrouwerij 013 (Stadsbrouwerij 013 is met ingang van 23 oktober 2023 gestopt)
Piushaven 1, 5017 AN Tilburg
Opgericht in 2018
lighttownbrewers.com/stadsbrouwerij-013
Dit was een brouwerij met eigen brouwketels
De bieren van Stadsbrouwerij 013 worden nu gebrouwen bij Lighttown Brewers in Eindhoven (Dirk Boutslaan 28, 5613 LH Eindhoven).
De voormalige Stadsbrouwerij 013 heeft een doorstart gemaakt als ProefLokaal 013 (Piushaven 1, 5017 AN Tilburg).

Zie ook nederlandsebiercultuur.nl

© Logo van Stadsbrouwerij 013. © Logo van Stadsbrouwerij 013.

Er zijn dus momenteel 13 brouwerijen in de gemeente Tilburg, dat betekend dat er altijd wel iets lekkers te proeven is. Maar doe rustig aan, drink een lekker bier maar met mate!


Aantal bierbrouwerijen in Noord-Brabant en Nederland

Volgens de website Nederlandse Biercultuur telt Nederland op 24 februari 2024 913 actieve bierproducenten (brouwerijverhuurders, brouwerijhuurders en workshopbrouwerijen). Noord-Brabant is koploper, de provincie bezit het grootste aantal brouwerijen, maar liefst 212.

www.nederlandsebiercultuur.nl